مهندسی خلاقیت و تفکر انتقادی و مفاهیم مربوط به آن
کودکان و خردسالان از ابتدای آگاه شدن کنجکاو هستند و در تلاش برای کنکاو کردن و جست و جو هستند،بنابراین بسیار مهم است که تفکر نقادانه و انتقادی را در آنها بخصوص در خلاقیت تقویت کرد و سبب شویم تا با تفکر انتقادی در هندسه ی خلاقیت تصمیمات آگاهانه بگیرند.
تفکر انتقادی توانایی تفکر واضح و منطقی و درک ارتباط بین ایدهها است که از زمان فیلسوفان اولیه یونان مثل افلاطون و سقراط تا عصر مدرن وجود داشته و دارد. این مهارت، فواید و کاربردهای بسیاری دارد مثل بحث و تفکر برای حل مشکلات و توانایی تشخیص اخبار جعلی که تفکر انتقادی یا تفکر نقادانه به کودکان این امکان را میدهد که یک موقعیت را بر اساس کلیه حقایق و اطلاعات موجود در این مفهوم، درک کنند و به آن بپردازند. کودکان هنگام استفاده از این مهارت تفکر انتقادی ، حقایق، دادهها و سایر اطلاعات را مرتب و سازماندهی میکنند تا یک مشکل را شرح دهند و راهحلهای مؤثری را برای آن پیدا کنند. این ایده خوبی است که درمورد مهارتهای تفکر انتقادی که در حال حاضر در اختیار دارند و آنچه برای پیشرفتشان لازم است، فکر کنند و آن را در برنامه خلاقیت و زندگی و صحبت های خودشان به کار گیرند که آکادمی خلاقیت اسپادانا(پانکس) در نمایندگی های مهندسی خلاقیت سعی در پرورش کودکانی با تفکر انتقادی درهندسه دارد تا شما را ملزم میکند که از توانایی خود برای استدلال کردن استفاده کنید؛ یعنی در زمینه اطلاعات یک گیرنده فعال باشید نه یک گیرنده منفعل، چرا که کودکان با تفکر انتقادی، بهجای پذیرش سریع اطلاعات، ایدهها و فرضیات موجود را زیر سؤال میبرند. آنها همیشه در پی تعیین این موضوع هستند که آیا ایدهها، استدلالها و یافتهها نشاندهنده تصویر کلی واقعیت هستند یا خیر و در صورتی که اینطور نباشد، آماده پذیرش آن هستند.
کودکی که مهارتهای تفکر انتقادی را دارد میتواند:
1) پیوند بین ایدهها را درک کند.
2) اهمیت ایدهها و استدلال آنها را تعیین کند
3) استدلالها را بشناسد، آنها را بسازد و ارزیابی کند.
4) ناسازگاریها و خطاها را در استدلالها شناسایی کند.
5) به مشکلات با رویکردی منظم و مداوم برخورد کند.
6) در توجیه فرضیات، اعتقادات و ارزشهای خود تأمل کند.
تفکر انتقادی در خلاقیت به شما و کودکان کمک میکند تا بتوانید به بهترین راه حل ممکن برسید. یعنی تفکر انتقادی راهی است برای تفکر درمورد هرآنچه که در حال حاضر ذهن شما را به خود اشغال کرده است، طوری که بتوانید به نتیجه نهایی برسیدچرا که تفکر انتقادی در هندسه، یک روش تفکر است درباره موقعیت خاص در یک زمان خاص. تفکر انتقادی مثل یادگیری جدول ضرب، انباشت حقایق و دانش نیست که بتوانید یک بار یاد بگیرید و برای همیشه از آن استفاده کنید.
تفکر انتقادی، به ما در شناخت یک مشکل تا پیداکردن راهحل آن کمک میکند که مراحل حل مسئله به کمک تفکر انتقادی، به شرح زیر هستند:
1) مشکل یا مسئله را شناسایی کنید.
2)علت وجود مشکل را بیابید و درمورد راهحلهای آن فکر کنید.
3) اطلاعات و دادههای مربوط به این موضوع را تحقیق و جمعآوری کنید.
4) دادهها و یافتهها را سازماندهی و مرتب کنید.
5) راهحلها را توسعه دهید و اجرا کنید.
6)علت کارکرد درست یا نادرست راهحلها را تجزیهوتحلیل کنید.
7) روشهای بهبود راهحلها را مشخص کنید.
بخشی ازآموزش آکادمی خلاقیت اسپادانا در مورد خلاقیت و تفکر انتقادی خوب بودن، عینیبودن است؛ یعنی به کودکان آموزش میدهند اجازه ندهند که احساسات و فرضیات برای حل مشکل، آن هارا را تحتتأثیر قرار دهند؛ درعوض، فقط تلاش کنند که مشکل را بر اساس زمینه و واقعیتهایی که قادر به جمعآوری آن هسنید، تجزیه و تحلیل کنند.
داشتن مهارتهای تفکر انتقادی در هر صنعت و شغلی، از دستیاران و کارمندان جزئی گرفته تا مدیران ارشد، ضروری است. کسانی که تفکر انتقادی خوبی دارند، برای حل مشکلات، هم بهصورت گروهی و هم بهصورت مستقل تلاش میکنند.
اهمیتِ داشتن مهارتهای تفکر انتقادی در مباحث مهندسی خلاقیت
داشتن مهارتهای تفکر انتقادی در خلاقیت بسیار مهم است، زیرا این مهارتها به حل مشکلات، ایجاد راهحلها و ایدههای جدید در مشاغل کمک میکنند. بسیاری از زمینهها، مثل ناکارآمدی فرایندها و مدیریت امور مالی، با کمک تفکر انتقادی بهبود پذیرند؛ به همین دلیل کارفرمایان، متقاضیانی را انتخاب میکنند که مهارتهای تفکر انتقادی قویای دارند. بهعنوان مثال، اگر شغل شما در بخش منابع انسانی است و باید درگیری بین دو کارمند را برطرف کنید، برای فهم ماهیت درگیری و اقدامات لازم جهت حل آن، از تفکر انتقادی استفاده میکنید.
مراحل شروع تفکر انتقادی مؤثر در مباحث مهندسی خلاقیت
ما هر روز با مشکلات و موقعیتهایی روبه رو هستیم که باید آنها را ارزیابی و حل وفصل کنیم و برای درک چشم اندازهای مختلف درمورد این شرایط، به چالش کشیده میشویم. بسیاری از ما بر اساس شرایط یا تجربیات مشابه قبلی خود تصمیم میگیریم؛ با این حال، این امر یافتن راهحلی بهتر را تضمین نمیکند، زیرا شاید تصمیمات ما تحتتأثیر احساسات، حقایق جانبی یا سایر موارد بیرونی باشند که بر تصمیم نهایی ما تأثیر میگذارند؛ بنابراین، تفکر انتقادی به ایجاد فرایندهای منطقی و روشنفکرانه که به اطلاعات و شواهد تجربی مربوط هستند، کمک میکند.
((فرایند نظم دهی ذهنی و ایده پردازی فعالانه و ماهرانهای است که در بهکارگیری، تجزیهوتحلیل و ارزیابی اطلاعات جمعآوریشده از طریق مشاهده، تجربه، تفکر، استدلال و ارتباطات، به عنوان راهنما عمل میکند)) شورای ملی تعالی تفکر انتقادی
این فرایند به ما کمک میکند تا با بررسی دادههای موجود، به قضاوت و ارزیابی بپردازیم، اطلاعات را تجزیهوتحلیل کنیم، به درک روشنی از مسئله برسیم، راهحل مناسبی پیدا کنیم و بر اساس راهحل یافتشده، اقداماتی را انجام دهیم.
روند تفکر انتقادی در هندسه خلاقیت مانع از این میشود که ذهن ما به طور مستقیم به نتیجه برسد؛ درعوض، از طریق مراحلی منطقی ذهن را هدایت میکند. این مراحل دامنهی چشمانداز ما را گسترش میدهند، یافتهها را میپذیرند، از تعصبات شخصی اجتناب میکنند و امکانات معقول را تشخیص میدهند.
این امر طی۶ گام زیر انجام میشود
1) دانش
2) درک مسئله
3) کاربرد
4) تجزیهوتحلیل
5)تلفیق
6)اقدام
که این شش مرحله توسط آکادمی خلاقیت اسپادانا(پانکس) به کودکان و خردسالان در نمایندگی ها آموزش داده می شود تا کودکانی با تفکر انتقادی تربیت شوند.
مهندسی خلاقیت با پانکس